Usability testing: onze zeven aandachtspunten.

Een gebruikerstest (ook wel usability testing of gebruikersonderzoek) is een uitermate geschikte methode om erachter te komen of je (nieuwe) website intuïtief werkt. Door vooraf duidelijke onderzoeksdoelen vast te stellen kun je, met behulp van testpersonen, achterhalen of deze doelen inderdaad behaald worden. Het is het uitgelezen moment om aannames te testen en eventuele problemen op te sporen en te verhelpen. Over het algemeen test je tijdens een usability test op de volgende onderdelen: gebruiksvriendelijkheid, toegankelijkheid, effectiviteit, efficiëntie en de beleving van de website.

De waarde van een usability test hebben we in een eerder blog al eens beschreven. Je weet daarom waarschijnlijk al dat usability testing van grote waarde kan zijn voor de (door)ontwikkeling van je website. Daarom gaan we in dit blog verder in op de punten waar wij rekening mee houden als wij een usability test uitvoeren: onze zeven aandachtspunten! 

Interesse in een usability test?

Natuurlijk kunnen we jou ook helpen met een usability test! Neem contact met ons op en we bespreken graag de mogelijkheden. Je kunt al met ons usability testen in één dag!

Onze zeven aandachtspunten

1. Het is nooit te vroeg om te testen!

Hoe eerder hoe beter zelfs. Juist wanneer je er niet helemaal zeker van bent of een bepaalde functionaliteit of onderdeel van je website wel het investeren waard is en aansluit bij de wensen van je doelgroep. Je kunt daar maar beter vroeg in het traject achter komen, zodat je nog de tijd én het budget hebt om bij te sturen. 

Je kunt al beginnen met testen als er nog niet eens een ontwerp is! Je test dan niet de gebruiksvriendelijkheid van een specifiek ontwerp, maar wel of een specifiek concept aanslaat bij je doelgroep. Door bijvoorbeeld voorafgaand aan het ontwerpproces interviews af te nemen bij je gebruikers, kunnen we een concept creëren dat gebaseerd is op de kernbehoeftes van je doelgroep.

Tijdens de ontwerpfase is het ook belangrijk dat je test. Wij wachten daar liever niet mee totdat het ontwerp helemaal rond is. Het voordeel van testen tijdens het ontwerpproces is namelijk dat we direct de onderzoeksresultaten kunnen meenemen in het ontwerp.

2. Het is belangrijk om een duidelijk scenario te schetsen

Bij het opstellen van een testplan is het belangrijk om een aantal doelen voor de test op te stellen. Vaak zijn er ook een aantal aannames over het gebruik die het waard zijn om te testen. Los van de doelen voor de test zelf, is het ook belangrijk om specifieke doelen te formuleren voor de testpersonen. Zo leggen wij het liefst scenario’s voor aan de testpersonen. Op die manier kan de testpersoon zich beter inleven en verdiepen in de situatie en daarmee ook de bijbehorende taak. Het is daarbij ook goed om aan te geven wanneer de testpersoon de taak volbracht heeft, zodat zowel het vertrek- als het eindpunt duidelijk is.

Dus bijvoorbeeld niet: ‘Plaats een product in je winkelmand.’

Maar: ‘Je bent de laatste tijd bewuster bezig met je ontbijt. Je bent een chocolade liefhebber en wilt graag een granola product bestellen. Zoek een granola product uit dat bij jou past en bestel dit product Wanneer je op de pagina komt waar je je gegevens moet invullen ben je klaar.’

3. Echte gebruikers én een natuurlijke omgeving zijn belangrijk

Als wij gaan testen, dan leggen we eerst een aantal eigenschappen van de testpersonen vast, oftewel karakteristieken. Wanneer je te weinig karakteristieken beschrijft, heeft dit als potentieel gevolg dat de testpersonen je doelgroep niet goed weerspiegelen. Het beschrijven van te veel karakteristieken daarentegen kan ervoor zorgen dat je geen enkele testpersoon kunt vinden. Daarom is het belangrijk altijd goed na te denken over wat écht essentiële karakteristieken zijn. 

Het testen met een jong of oud persoon maakt eigenlijk niet zoveel uit om issues rondom gebruiksvriendelijkheid op te sporen. Maar als het belangrijk is dat de testpersonen een bepaald kennisniveau hebben, of dat de testpersonen regelmatig gebruik maken van het internet, dan is het belangrijk dat op te nemen in de karakteristieken. 

Je kunt bijvoorbeeld ook nadenken over het gebruik van devices door je doelgroep. Hiervoor zou je (reeds bestaande) analytics kunnen raadplegen. Wellicht bezoekt je doelgroep je website voornamelijk op een telefoon. Dan is het logisch ook op een telefoon te gaan testen. We stellen deze lijst graag samen met jou op, zodat we zeker weten dat we de juiste testpersonen kunnen benaderen.

4. Het werven van (de juiste) testpersonen

Wist je dat het zoeken naar testpersonen niet moeilijk hoeft te zijn? Dat je letterlijk iedereen van de straat af kunt plukken voor een gebruikerstest? Onze afstudeerstagiair Bert heeft dit laatst nog aangetoond. Voor zijn afstuderen werkte hij aan een concept omtrent de vraag: ‘Hoe kunnen werknemers usability tests sneller zelf uitvoeren en hier plezier aan beleven?’ Zijn oplossing werd de ‘Test Truck’: een truck op locatie met een aantal basisvoorzieningen (zoals koffie en thee), twee personen die ter plekke voorbijgangers konden aanspreken en een passend device voor de test om zo direct een gebruikerstest af te kunnen nemen. Ontzettend gaaf dat we voor onze klant Oot op deze wijze een test hebben kunnen uitvoeren! Door minimale inspanningen (twee mensen en een truck) hadden we in slechts één dagdeel al een aantal mooie inzichten!

Het testen op deze manier wordt ook wel ‘guerilla testing’ genoemd. Je krijgt dan snel feedback op een product of dienst door voorbijgangers aan te spreken. Dit kan op straat, maar ook in een koffietentje of in de gemeenschappelijke hal van een groot kantoor. Doordat guerilla testing snel en goedkoop is, kun je met weinig inspanning de meest voorkomende usability issues opsporen.

Guerilla testing heeft echter wel een paar nadelen. Zo kan het onderzoek vrij oppervlakkig blijven. Doordat de aard van je onderzoek namelijk vrij eenvoudig is, is het waarschijnlijker dat je geen dieperliggende vragen stelt. Daarnaast kan het werven van testpersonen ook problemen opleveren. Doordat je in een snelle tijd in dezelfde omgeving zoekt naar testpersonen kunnen deze personen je doelgroep wellicht niet goed weerspiegelen. Je werft dan personen die niet de juiste karakteristieke kenmerken van je doelgroep hebben. Of, als je wel echt mensen wilt vinden die binnen je doelgroep vallen, heb je misschien zoveel moeite hiermee dat het (bijna) onmogelijk wordt om genoeg testpersonen te vinden.

Wanneer het lastig is zelf in contact met de doelgroep te komen kunnen we, in overleg, een gespecialiseerd bureau inschakelen dat tegen vergoeding deze doelgroep zoekt voor de test. 

5. We zijn geen robots die een script afdraaien

Een test kan nog zo goed zijn voorbereid – er is een test script geschreven en iedereen zit klaar om de test uit te voeren- op sommige situaties kun je je niet voorbereiden en dan speelt het menselijke aspect een rol. Wij vinden het daarom belangrijk tijdens een test flexibel te zijn. Dit betekent misschien dat het script aangepast moet worden gedurende de test om achter een specifieke behoefte of frustratie te komen. Zo spelen wij hier graag op in door extra vragen te stellen wanneer iemand zichtbaar moeite heeft met een onderdeel. Ook letten we op fysieke aanwijzingen zoals fronsen of lip bijten; een testpersoon vertelt namelijk lang niet altijd dat hij ergens moeite mee heeft. Bijkomend voordeel van op de situatie inspelen? Je laat je testpersoon zich meer op zijn gemak voelen, waardoor hij of zij makkelijker zijn of haar gedachten met je deelt.

6. Lange rapportages: ain’t nobody got time for that.

Wanneer de usability test(s) afgerond is/zijn, heb je onwijs veel informatie. Om het overzichtelijk te houden, schrijven wij de resultaten altijd kort en bondig op. Doordat we gebruik maken van een vooraf geprepareerde excel sheet kunnen we snel onze bevindingen rapporteren. Dit dwingt ons om snel tot de kern van het onderzoek te komen. We beschrijven over het algemeen het volgende:

1. Key resultaten. Een samenvatting van onze meest belangrijke bevindingen.
2. Test doelgroep. Aan wie hebben we de test voorgelegd? We beschrijven de karakteristieken van de test doelgroep.
3. Taken. Welke taken/doelen hebben we voorgelegd aan de test doelgroep? Dit kan bijvoorbeeld zijn: het bereiken van een bepaald doel  of hoe lang het duurt voordat de testpersonen een bepaald doel bereiken.
4. Resultaten. Elke nieuwe bevinding beschrijven we als een resultaat. We proberen vooral te focussen op de knelpunten die de testpersonen hebben ervaren.
5. Eventuele vervolgvragen. Het kan natuurlijk zo zijn dat een usability test nieuwe vragen oproept. Deze vragen documenteren wij, zodat zij makkelijk teruggevonden kunnen worden bij een volgende test.

7. Het prioriteren van de resultaten

Uiteindelijk heb je, als het goed is, een overzicht van alle testresultaten. Omdat het vaak onmogelijk is voor alles in één keer een oplossing of verbetering door te voeren, kijken we graag samen naar een prioritering van de resultaten. Wel zo fijn. 

Maar wat is dan belangrijk? Dit kunnen we op verschillende manieren inzichtelijk maken. We kunnen bijvoorbeeld bijhouden hoeveel van de testpersonen een probleem hadden met bepaalde taken. Dit leidt vervolgens tot de conclusie dat een verbetering in de ene taak belangrijker of minder belangrijk is dan de verbetering in een andere taak.

Of we kunnen een impact / effort matrix opstellen. Dan bepaal je de prioritering niet alleen op impact (hoeveel mensen kampen met een bepaald probleem, en hoeveel impact heeft de oplossing voor hen) maar ook op effort: hoeveel tijd gaat het (design / development) kosten om een bepaald usability issue op te lossen. Omdat wij gelijk kunnen schakelen met design en development kunnen wij goed voor je inschatten wat de effort gaat zijn.

En zo komen we uiteindelijk tot een backlog van verbeteringen die we één voor één op kunnen pakken. Resultaat? Een site die nog beter aanslaat bij jouw doelgroep én jouw online ambitie!

Maakt usability testen jou ook enthousiast?

Ben je na deze tips enthousiast geworden om jouw website ook te testen? Vinden we leuk! We pakken dit graag met jou op. Neem contact met ons op en we bespreken de mogelijkheden met je. Je kunt al met ons usability testen in één dag!