Kleurcontrast en digitale toegankelijkheid
Kleurrijk, creatief, én toegankelijk
Velen denken dat een toegankelijke website saai en kleurloos moet zijn, maar niets is minder waar! Creatief kleurgebruik en toegankelijkheid gaan prima samen. De juiste kennis en kaders helpen je juist om betere keuzes te maken die je kunt onderbouwen. In dit artikel leer je hoe je met een doordachte kleurkeuze en goed gebruik van kleurcontrast een visueel aantrekkelijke én toegankelijke site creëert voor iedereen.
7 kleurcontrasten
De interpretatie van informatie is sterk afhankelijk van kleurcontrast, dat de visuele waarneming beïnvloedt. Het is dan ook een onmisbaar aspect van digitale toegankelijkheid.
De volgende contrasten zijn te onderscheiden:
Kleur op kleur | Simultaancontrast |
Licht-donker | Kwaliteitscontrast |
Warm-koud | Kwantiteitscontrast |
Complementair contrast |
Deze contrasten zijn met elkaar verweven en beïnvloeden elkaar voortdurend. Licht-donker contrast is bijvoorbeeld vaak bepalend voor de leesbaarheid van tekst, terwijl kleur op kleur contrast de aandacht kan sturen. Simultaan contrast kan kleuren helderder of doffer doen lijken, terwijl kwaliteitscontrast de visuele hiërarchie kan bepalen.
De rol van kleurcontrast binnen digitale toegankelijkheid
Kleurcontrast is van essentieel belang voor de digitale toegankelijkheid van websites en apps. Het beïnvloedt de leesbaarheid, de perceptie en de bruikbaarheid van digitale content voor mensen met een visuele of cognitieve beperking.
Leesbaarheid en perceptie
De contrasten tussen kleuren bepalen hoe goed tekst en andere elementen te onderscheiden zijn van de achtergrond. Onvoldoende contrast kan leiden tot leesproblemen. Dit geldt met name voor mensen met kleurenblindheid of verminderd zicht. Maar het helpt stiekem iedereen, bijvoorbeeld wanneer je met je telefoon in de zon iets probeert te lezen.
Een toegankelijke site hoeft niet saai te zijn
Velen denken dat een toegankelijke website saai en kleurloos moet zijn. Dit is echter een misvatting. Met een doordachte kleurkeuze en een goed gebruik van contrast is het mogelijk om een website te creëren die zowel visueel aantrekkelijk als toegankelijk is voor iedereen. En dan kun je best speels gebruik maken van kleur. Bekijk bijvoorbeeld de site die we gemaakt hebben voor SOMO, met een gewaagd kleurenpalet.

Sturen van de aandacht
Kleurcontrast kan ook worden gebruikt om de aandacht van de gebruiker te sturen. Dit is vooral nuttig voor mensen met cognitieve beperkingen. Door belangrijke elementen te accentueren met een hoog contrast, kunnen gebruikers zich makkelijker concentreren op de relevante informatie.
Een doordacht gebruik van kleurcontrast kan dus een grote impact hebben op de digitale toegankelijkheid van een website of app. Door te zorgen voor een goede leesbaarheid, een duidelijke visuele hiërarchie en een heldere focus, kunnen we ervoor zorgen dat iedereen optimaal kan profiteren van digitale content.
Functioneel kleurgebruik
Naast het sturen van de aandacht en het creëren van een visuele hiërarchie, kan kleurgebruik ook een functionele rol spelen. Door kleuren bewust te gebruiken, kunnen verschillende functies en elementen op een website of in een applicatie makkelijker worden onderscheiden. Dit kan de gebruiksvriendelijkheid en toegankelijkheid
Functioneel kleurgebruik kan op verschillende manieren worden toegepast. Zo kan men kleuren gebruiken om:
- De status van een element te communiceren: Denk bijvoorbeeld aan een knop die van kleur verandert van rood naar groen wanneer deze is ingedrukt.
- Verschillende typen informatie te categoriseren: Zo kan men bijvoorbeeld blauwe links gebruiken voor hyperlinks en groene links voor documenten.
- De aandacht te vestigen op belangrijke elementen: Zo kan men bijvoorbeeld een call-to-action button een opvallende kleur geven.
Functioneel kleurgebruik kan gebruikers helpen om taken sneller en efficiënter uit te voeren. Het kan ook de toegankelijkheid van een website of applicatie vergroten, doordat het voor mensen met een visuele beperking makkelijker wordt om de verschillende elementen te onderscheiden.
Kleurcontrast controleren
WCAG richtlijnen
De Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) stellen richtlijnen op voor toegankelijk contrast. Deze richtlijnen definiëren minimale contrastverhoudingen tussen tekst en achtergrondkleuren. Er zijn drie niveaus van conformiteit: A, AA en AAA. Niveau AA is de meest gebruikte standaard.

Contrastchecker
Er bestaan handige tools om het contrast tussen kleuren te meten. Een contrastchecker analyseert de kleuren van jouw ontwerp en geeft aan of ze voldoen aan de WCAG richtlijnen. Zo’n tool is een eenvoudige manier om te controleren of jouw website of app toegankelijk is.
Contrast grid
Een contrast grid is een visueel hulpmiddel dat je helpt om kleuren met voldoende contrast te kiezen. Het grid toont verschillende kleurencombinaties en hun bijbehorende contrastverhouding. Zo kun je snel en eenvoudig de juiste kleuren voor jouw ontwerp selecteren. Wij zijn van van het contrast grid van Eightshapes.
Naast deze hulpmiddelen is het belangrijk om te beseffen dat contrast meer is dan alleen de verhouding tussen kleuren. Ook de helderheid, de textuur en de grootte van elementen spelen een rol in de leesbaarheid. Door aandacht te besteden aan al deze factoren, creëer je een toegankelijk ontwerp dat voor iedereen prettig te gebruiken is.
Kleurenblindheid
Ongeveer 8% van de mannen en 0,5% van de vrouwen heeft een vorm van kleurenblindheid. Daardoor kunnen zij kleuren niet op dezelfde manier waarnemen.
Het is dan ook cruciaal dat ontwikkelaars en ontwerpers zich bewust zijn van de impact van kleurenblindheid op digitale toegankelijkheid. Enkele belangrijke tips:
- Vertrouw niet alleen op kleur om informatie over te brengen. Vul je kleurgebruik altijd aan met tekst of symbolen om belangrijke informatie te communiceren. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van iconen om verschillende acties te verduidelijken, of labels om formuliervelden te beschrijven.
- Gebruik een kleurenpalet dat geschikt is voor kleurenblinden. Er zijn online tools beschikbaar die je kunnen helpen bij het kiezen van kleuren die goed zichtbaar zijn voor mensen met verschillende vormen van kleurenblindheid.
Verschillende vormen van kleurenblindheid
Er bestaan verschillende vormen van kleurenblindheid, elk met hun eigen kenmerken. De meest voorkomende vormen zijn:
- Rood-groen kleurenblindheid: Dit is de meest voorkomende vorm van kleurenblindheid, en maakt het moeilijk om rood en groen van elkaar te onderscheiden.
- Blauw-geel kleurenblindheid: Deze vorm van kleurenblindheid is minder prevalent, en maakt het moeilijk om blauw en geel van elkaar te onderscheiden.
- Monocleurenblindheid: Mensen met monochleurenblindheid zien de wereld in grijstinten.
Er is nog veel meer te leren!
Workshops en UX trainingen van gecertificeerde experts.