Interview met Wouter: ik ben sterker dan het stotteren

Middenin de coronatijd kwam Wouter Honselaar bij Level Level afstuderen. En we vonden hem zo goed dat hij is gebleven. Wouter stottert, een beperking die niet vaak genoemd wordt in het bekende rijtje van beperkingen. In Nederland stotteren tussen de 150.000 en 200.000 mensen. Wat is de impact van stotteren op Wouters leven en hoe kunnen we hem het beste helpen? Hij beantwoordt alle vragen openhartig. Belangrijkste tip: “behandel me zoals iedereen”.

Vragen aan Wouter

Hey Wouter, je werkt nu alweer een poosje bij ons. Hoe ben je bij Level Level terechtgekomen?

Ik ben in 2021 begonnen als afstudeerder HBO-ICT. Er hangt zo’n goede sfeer en het werk is zo interessant dat ik graag wilde blijven. Dat kwam goed uit, want Level Level was nog op zoek naar een hosting engineer. Een dikke match dus!

Via een online stagemarkt (het was immers coronatijd) kwam ik in contact met Level Level. Tijdens een call met twee werknemers typte ik gelijk dat ik stotterde en vanwege de spanning dus liever alles typte. Dat hebben ze doorgegeven aan anderen bij Level Level waardoor degenen met wie ik zou gaan werken het al wisten voordat ik begon. Dat vond ik erg fijn.

Kun je meer vertellen over stotteren?

Ik begon met stotteren toen ik 9 was, daarvoor praatte ik net zo vloeiend als niet-stotteraars. Het heeft er waarschijnlijk altijd al ingezeten maar nadat ik op de basisschool werd gepest begon het.

Stotteren moet je zien als het topje van een ijsberg: het haperende praten is wat iemand merkt, maar zelf merk ik er veel meer van. Het zit dieper dan je denkt. 

De grootste misvatting over stotteren is dat je er makkelijk wat aan kunt doen. Dit is namelijk niet zo, stotteraars stotteren niet voor de lol. Ook al ontwikkelt het zich pas op latere leeftijd, het is geen keuze.

Als je al (onbewust) een angstige uitstraling hebt als je wordt overvallen door een onverwachte vraag van een onbekende. En doordat je bang bent om te stotteren, wordt diegene daar ook ongemakkelijk van en wil het liefst zo snel mogelijk weg uit die situatie.

In 2021 heb ik een intensieve vierdaagse cursus gevolgd die gericht was op het toepassen van spreektechnieken in de praktijk. Sindsdien ervaar ik geen onzekerheid meer met praten, hier heb ik erg veel aan gehad. 

Het was erg fijn om te zien dat anderen dezelfde soort struggles als ik hebben, maar ik merkte ook heel erg dat anderen juist geïnspireerd werden door hoe ik dingen aanpak. Het lijkt me fijn om andere stotteraars te inspireren door mijn motto ‘gewoon doen’.

Toen ik jonger was merkte ik vaak dat mensen niet wisten wat ze met me aan moesten. Bijvoorbeeld als iemand op straat iets vroeg. Tegenwoordig heb ik daar geen last meer van, ik denk omdat ik nu ouder ben en er volwassen en zelfverzekerd uit zie.

Als we denken aan mensen met een beperking, denken we niet zo gauw aan stotteren. 

Zo zie ik het ook ja. Het is een onderbelichte beperking, mensen hebben vaak geen idee hoe belangrijk het is om het gevoel te hebben dat je je kunt uiten op de manier zoals je wil. Door gewoon te praten dus. 

Als stotteraar gaat dat niet en dat kan veel invloed hebben op hoeveel zorgen je maakt. Vaak over kleine dingen, bijvoorbeeld dat je bang bent dat een vreemde iets aan je vraagt. 

We zien stotteren niet als beperking omdat mensen die stotteren eigenlijk alles kunnen wat een niet-stotteraar ook kan, alleen duurt het praten wat langer. Mensen hebben vaak geen idee van de spanning en onzekerheid die ik voelde als ik iets wilde vertellen.

In welke situaties ervaar je stotteren als een beperking?

Vooral met presentaties. Ik vind presenteren niet eng en had het idee dat ik er altijd wel goed in was voordat ik stotterde, maar bij presenteren draait alles om de manier hoe je boodschap overkomt. Het is heel lastig om een goede presentatie te kunnen geven als stotteraar.

Heel veel mensen van mijn generatie bellen niet graag. Soms belt een klant naar kantoor en vraagt naar mij. Dan voel ik wel een beetje de adrenaline omdat het spannend blijft, maar ik vind persoonlijk contact wel altijd fijn. In sommige situaties bel ik nu zelfs liever met een vreemde dan dat ik mail.

Soms hebben gesprekspartners niet eens door dat ik stotter. Ze denken dat de verbinding slecht is. Het is één keer gebeurd dat een opdrachtgever het gesprek stopte omdat diegene dacht dat de verbinding haperde. De meesten hebben het trouwens wel gelijk in de gaten en geven me alle tijd.

Hoe zouden we je kunnen helpen om stotteren meer bekendheid en acceptatie te geven?

Goede vraag, ik denk door erover te praten. Als ik soms op de man af vraag of collega’s het lastig vinden dat ik stotter dan geven ze aan dat het ze echt niks uitmaakt. 

Ook collega’s die wat minder geduldig zijn hebben wel geduld als ik stotter, dat is heel fijn. Anderen kijken er makkelijker doorheen dan stotteraars zelf. Vooral vroeger had ik daar veel last van.

Wat kunnen wij op de werkvloer doen om je te helpen?

Wel doen: me zo behandelen als iedereen. Niet de indruk wekken dat je extra veel tijd neemt om naar mij te luisteren (dus niet ergens gaan zitten terwijl je normaal staat als je met iemand een praatje maakt). 

Veel mensen zijn benieuwd naar hoe ze mij kunnen helpen als ik blijf hangen op een woord, maar vaak durven ze het niet te vragen. Er hangt niet echt een taboe over, het is meer dat ze mij niet willen confronteren met het feit dat ik stotter. 

Er ligt al zoveel nadruk op als ik praat, dus ze vinden het vaak voor mij ongemakkelijk om er naar te vragen. Ik vind dat juist fijn: gevoelige onderwerpen moet je bespreekbaar maken. Dit scheelt stress bij de gesprekspartner én mezelf. 

Ik ben pragmatisch ingesteld: als ik iets wil zeggen vind ik het prima als mijn zinnen worden aangevuld. Kijk liever niet weg, dan ga ik twijfelen of iemand nog wel luistert. Als iemand me aankijkt is dat ook een trucje om het stotteren minder heftig te laten zijn: als ik focus op iemands ogen (op een natuurlijke manier, zodat het niet ongemakkelijk wordt) heb ik iets om op te letten zodat het praten bijzaak wordt. Dat helpt goed.

Tot slot

Sinds kleins af aan praat ik graag. Vooral sinds de groepstherapie die ik heb gevolgd is dit gevoel weer helemaal terug. Als ik me laat tegenhouden door mijn gestotter heb ik verloren van het stotteren. Ik wil mijn leven hier niet door laten leiden, dus ik zeg tegenwoordig altijd wat ik wil zeggen. Ik laat me er niet door stoppen, ik ben sterker dan het stotteren.